Maruxaina and port mythology. Approach to a case in San Ciprian (Galician Rias Altas)
Abstract
This article asks about the reasons for the reappearance of an apparently anachronistic mythical figure, Maruxaina, in the town of San Ciprián, in the Galician Rías Altas, in the late twentieth century. This mythical recovery occurs with the invention of a party that has not stopped growing since its birth. This growth has generated a discussion among the people of San Ciprián. The research revolves around the symbolic nature of this spirit, associated with the sea, which had been created in the past by San Ciprián sailors in order to justify unusual marine phenomena. This approach involves recreating the Maruxaina links with its immediate symbolic influences. All this with the intention of approaching the social fabric that makes up the Galician culture and its possibilities of cultural reaffirmation. The resurgence of Maruxaina raises a whole consideration on the mechanisms of anchoring to the past and the territory of the inhabitants of a town that continues to look towards the ocean.
Keywords
Maruxaina, port mythology, Galician Ethnology, undines, meigas, esthetical efficacyReferences
Bibliografía
AA.VV. (1982). Dolça Catalunya. Gran Enciclopèdia Temàtica Catalana Volums XV i XVI. Tradicions i llegendes (I i II). Barcelona: Nauta.
AA.VV. (1989), The Compact English Dictionary, Clarendon/BCA, London [2ª edición]
Amades, Joan (1950). Folklore de Catalunya. Barcelona: Selecta [en particular el volumen de Rondallística, encara que també es poden consultar El Cançoner de Catalunya o el Costumari català].
Arrás, Jean d’ (2008) [1392]. Melusina o la noble historia de Lusignan. Madrid: Siruela.
Aston, Emma (2011). Mixanthrôpoi. Animal Human Hybrid Deities in
Greek Religion. Liège: Presses Universitaires.
Barro Quelle, Manuel (1989). San Ciprián. Parroquia de Lieiro. A Coruña: Ediciones do Castro.
Barros, Carlos (2006). “Lo que sabemos de los irmandiños”. En Clio & Crimen, nº 3: 36-48.
Braña, Fátima (2009). “Tradición e modernidade: análisis de elementos e funcionalidade da festa da maruxaina”. En X. Anton FIDALGO, Xosé Manuel CID, Mariló FERNANDEZ & Xulio FERNÁNDEZ (coords.). Actas del II Congreso de Patrimonio Etnográfico Gallego (Abril de 2008). Ourense: Deputación d’Ourense: 41-48.
Campbell, Joseph (2006). El Héroe de las mil caras. Psicoanálisis del mito. México: Fondo de Cultura Económico.
Carré Alvarellos, Leandro (1999) [1969]. Las Leyendas Tradicionales Gallegas. Madrid: Espasa.
Cuba, Xoan. R., Xosé MIRANDA, & Antonio REIGOSA (1999). Diccionario dos seres míticos galegos. Vigo: Xerais.
Cunqueiro, Álvaro (2011), Fábulas y leyendas del mar, Tusquets, Barcelona.
Elíade, Mircea (1991) [1963]. “Ensayo de una definición del mito”. En Mircea ELIADE. Mito y realidad, Barcelona, Labor: 6-7.
Fernández de Rota, José Antonio (1992). “La antropología gallega a debate”. En Hojas de antropología social: 123-145.
Fronton, Miguel Angel (1996), La hisoria de la linda Melosina. Edición y estudio de textos españoles, Madrid, Universidad Complutense, tesis doctoral.
Garcia Gual, Carlos (2014). Sirenas. Seducciones y metamorfosis. Madrid: Turner Noema.
Grimal, Pierre (1982), Diccionario de mitología griega y romana. Siglo XXI, Buenos Aires.
Hobsbawn, Eric & Terence RANGER (1983), La invención de la tradición, Barcelona, Crítica.
Kuper, Adam (2001). Cultura. La versión de los antropólogos. Barcelona: Paidós.
Lisón Tolosana, Carmelo (1974), “Arte Verbal y estructura social en Galicia” en Perfiles Simbólico-Morales de la Cultura Gallega. Madrid: Akal.
Lisón Tolosana, Carmelo (2004) [1979]. Brujería, estructura social y simbolismo en Galicia. Madrid: Akal.
López, José, 1986, Anduriña (nº 2), Julio, p. 6.
Mariño Ferro, Xosé Ramón & Xosé Manuel González Reboredo (2010). Diccionario de etnografia e antropoloxía de Galiza. Vigo: Nigratea.
Mayoral, María (2005), “Magia y humor en el relato de Álvaro
Cunqueiro”. En Anales de Literatura Española, 18: 253-258.
Mosquera, Pablo (1996*), Sin título, El Progreso [recorte de prensa consultado en el Museo del Mar de San Ciprián; no constan fecha ni página]
Risco, Vicente (1968), Orden y Caos. Exégesis de los mitos. Editorial Prensa Española, Madrid.
Rivas, Paco, Alfonso OTERO REGAL & Mosquera, Pablo (2016). A maruxaina e outras sereas. Lugo: Deputación de Lugo.
Rodríguez Iglesias, Francisco (2000). Galicia Antropoloxía, Tomo XXVIII: Imaxinario. Literatura popular. A Coruña: Hércules de Ediciones.
Sahlins, Marshall (1988), Islas de Islas de historia. La muerte del capitán Cook: Metáfora, antropología e historia, Barcelona, Gedisa.
Seoane, Luís (1948). Tres hojas de ruda y un ajo verde. Buenos Aires: Botella al Mar
SOCIEDAD DE LITERATOS S.B.M.F.C.L.D. (1832), Diccionario geográfico universal. Barcelona, Imprenta Torner. T. 5.
Tino, (1996), Carta al director, Diario de Avilés [recorte de prensa consultado en el Museo del Mar de San Ciprián; no constan fecha ni página]
Trigg, Susan Elizabeth (2002). Mermaids and Sirens as Myth Fragments in Contemporary Literature. Dissertation Master of Arts, Melbourne: Deakin University.
Valle Inclán, Ramòn María del (2017), Flor de Santidad, Alayor, Edu Roby, Textos-Info. [ed. Original 1904]
Vaqueiro, Vítor (1998). Guía da Galiza máxica. Vigo: Galaxia.
Published
Downloads
Copyright (c) 2019 Josep Roca Guerrero

This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.