Testigos del tiempo: una prospección de las salas de reloj, las torres de reloj y los relojes de fachada en Estambul en época otomana
Resumen
El Imperio Otomano utilizó un sistema de horas basado en el movimiento del sol y, en consecuencia, en las horas estacionales, heredado de los países islámicos anteriores. Más tarde, la introducción y la difusión de los relojes mecánicos hicieron desarrollar un sistema de horas único e híbrido, llamado alla turca, basado tanto en el movimiento del sol como en horas iguales. Desde finales del siglo XVIII en adelante, la capital imperial de Estambul fue testigo de constantes proyectos de reforma en los que la disciplina del tiempo era una parte esencial. Finalmente, el uso simultáneo del horario convencional y del alla turca en la última parte del siglo XIX obligó a nuevas regulaciones y compromisos. Para anunciar estos diferentes sistemas, el Estado necesitaba varios medios. En este contexto, esta contribución tiene como objetivo estudiar los medios utilizados para informar a los actores: las salas de reloj, las torres de los relojes y los relojes de fachada en Estambul durante la época otomana. Al hacer esto, se intenta comprender el contexto en el que se construyeron, erigieron o instalaron.
Palabras clave
relojes de torre, relojes de pared, salas del reloj, muvakkithane, IstanbulCitas
“171 Yıllık Tarih” <http://www.sp.k12.tr/turkce/lisemiz/article/170-yillik-tarih-144>.
ACUN, Hakkı, “İstanbul'un Saat Kuleleri”, İstanbul, 51 (Ekim 2004), pp. 102-106.
ACUN, Hakkı, Anadolu Saat Kuleleri, Ankara, Atatürk Kültür Merkezi, 1994.
AKBULUT, Ahmet Ziya, Güneş Saatleri Yapım Kılavuzu, İstanbul, Biryıl Kültür Sanat Ltd., 2010, p. 28.
ATABAKI, Touraj, “Time, Labour-Discipline and Modernization in Turkey and Iran: Some Comparative Remarks”, ATABAKI, Touraj (ed.), The State and The Subaltern: Modernization, Society and the State in Turkey and Iran, London and Newyork, I.B.Tauris, 2007, pp. 1-17.
AYDÜZ, Salim, “İstanbul'da Zamanın Nabzını Tutan Mekânlar Muvakkithaneler”, İstanbul, 51 (Ekim 2004).
AYDÜZ, Salim, “Osmanlı Devleti'nde Müneccimbaşılık”, Feza Günergun (ed.), Osmanlı Bilimi Araştırmaları, İstanbul, İstanbul Üniversitesi Yayınları, n. 3911, 1995.
AYDÜZ, Salim, and KUMBASAR, Zeliha, “Üsküdar Semtinde Bulunan Muvakkithaneler ve Güneş Saatleri”, YILMAZ, Coşkun (ed.), Uluslar arası Üsküdar Sempozyumu V, İstanbul, 2008.
BAŞBAKANLIK OSMANLI ARŞIVLERI (BOA), A}MKT.NZD; C.SH; DH.MKT; İ.DH; Y.PRK.ASK.
BERGGREN, J.L., “Sundials in Medieval Islamic Science and Civilization”, The Compendium, 8/2 (June 2001), pp. 8-14.
BERKES, Niyazi, The Development of Secularism in Turkey, Montreal, McGill University Press, 1964.
BILECIK, Gülberk, “Gözden Kaçan Bir Kültür Mirasımız: Yeni Cami Muvakkithanesi”, Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Dergisi, 10 (2006).
BLAKE, Stephen P., Time in Early Modern Islam: calendar, ceremony and chronology in the Safavid, Mughal and Ottoman empires, New York, Cambridge University Press.
BÜYÜKKARCI, Süleyman, Türkiye'de Rum Okulları, Konya, Yelken Basım Yayım Dağıtım, 2003.
ÇAM, Nusret, Osmanlı Güneş Saatleri, Ankara, T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları, 1990.
CIPOLLA, Carlo M., Clocks and Culture 1300 – 1700, New York, Walker and Company, 1967.
DAYIOĞLU, Server, Osmanlı'da Zamanı Belirleme Mekânları İstanbul Muvakkithaneleri, İstanbul, Kültür A.Ş., 2010.
DOHRN-VAN ROSSUM, Gerhard, History of the Hour, Chicago and London, The University of Chicago Press, 1996.
DÜNDEN Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, İstanbul, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 1994.
ENCYCLOPAEDIA of Islam, <http://dx.doi.org.proxy.lib.umich.edu>.
ETKER, Şeref, “Salih Murat Uzdilek ve ‘Logoritmanın Türkiye’ye Girişi’”, Osmanlı Bilimi Araştırmaları, 8/2 (2007),
FAROQHI, Suraiya, Subjects of the Sultans, London and New York, I.B.Tauris, 2000.
GALITEKIN, Ahmed Nezih, Beykoz Kitabeleri, vol.1, İstanbul, Beykoz Belediyesi, 2008.
GÜNDÜZ, Doğan, “Galata Kulesi’ndeki Saatleri Ayarlama Küresi,” Toplumsal Tarih, 126 (Haziran 2004).
GÜNDÜZ, Doğan, “Osmanlı'nın Mekanik Saatle Buluşması,” İstanbul, 51 (Ekim 2004).
HATHAWAY, Jane, “Households in the Administration of the Ottoman Empire”, Türklük Bilgisi Araştırmaları, 40 (December 2013).
HAYDAROĞLU, İlkur Polat, Osmanlı İmparatorluğu’nda Yabancı Okullar, Ankra, Kültür Bakanlığı, 1990.
İHSANOĞLU, Ekmeleddin, and GÜNERGUN, Feza, “Osmanlı Türkiyesinde “Alaturka Saat”ten “Alafranga Saat”e Geçiş”, X. Ulusal Astronomi Kongresi, İstanbul, 1996.
İLKER, Faruk, Şişli Çocuk Hastanesi Tarihi, İstanbul, (n.e.), 1976.
INTERNATIONAL Conference Held at Washington for the Purpose of Fixing a Prime Meridian and a Universal Day, Washington D.C., Gibson Bros., 1884.
KAÇAR, Mustafa, “Tersâne Hendesehânesi’nden Bahriye Mektebi’ne Mühendishâne-i Bahrî-i Hümâyûn”, Osmanlı Bilimi Araştırmaları, 9/1-2 (2008).
KING, David A., “Astronomy and Islamic Society: Qibla, gnomonics and timekeeping”, Roshdi RASHED (ed.), Enclyclopedia of the History of Arabic Science, London and New York, Routledge, vol. 1.
KING, David A., “Mamluk astronomy and the institution of the muwaqqit”, Islamic Astronomy and Geography, Surrey and Burlington, Ashgate, 2012.
KING, David A., “Taḳī al-Dīn”, Encyclopaedia of Islam, <http://dx.doi.org/10.1163/1573-3912_islam_SIM_7337>.
KOÇ, Yunus, “Osmanlı Dönemi Nüfus Tarihi”, Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, 8/16 (2010).
KREISER, Klaus, “Ottoman Clock Towers: A Preliminary Survey and Some General Remarks on Construction Dates, Sponsors, Locations and Functions”, KAÇAR, Mustafa, and DURUKAL, Zeynep, (eds.), Essays in honour of Ekemeleddin İhsanoğlu, İstanbul, IRCICA, 2006.
KUMBASAR, Zeliha “Osmanlı Dönemi İstanbul Muvakkithaneleri”, Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Mimarlık Tarihi ve Kuramı Programı, Unpublished MA Thesis, İstanbul, 2008.
KURZ, Otto, Sultan İçin Bir Saat Yakındoğu'da Avrupa Saat ve Saatçileri, İstanbul, Kitap Yayınevi, 2005.
OGLE, Vanessa, “Whose Time Is It? The Pluralization of Time and the Global Condition, 1870s-1940s”, The American Historical Review, 118/5 (2013).
ÖZ, Tahsin, İstanbul Camileri I-II, Ankara, Türk Tarih Kurumu ,1997.
ÖZDEMIR, Kemal, Osmanlı'dan Günümüze Saatler, İstanbul, Creative Yayıncılık, 1993.
ÖZGÜLEŞ, Muzaffer, The Women Built the Ottoman World, London and New York, I.B. Tauris, 2017.
ŞERIFOĞLU, Ömer Faruk, Su Güzeli: İstanbul Sebilleri, İstanbul, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür İşleri Daire Başkanlığı Yayınları, n. 22, 1995.
TEKELI, Sevim, 16'ncı Asırda Osmanlılar'da Saat ve Takiyüddin'in “Mekanik Saat Konstrüksiyonuna Dair En Parlak Yıldızlar” Adlı Eseri, Ankara, T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları, 2002.
TUĞLACI, Pars, İstanbul Ermeni Kiliseleri, İstanbul, Pars Yayın Ltd. Şti., 1991.
TÜRKIYE Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İstanbul, 1989-1997.
ÜLKE, Recep, İstanbul Amerikan Kolejinin Tarihçesi, İstanbul, Yeni Matbaa, 1956.
ÜLMAN, Yeşim Işıl, “Mekteb-i Tıbbiye-i Şâhâne’de (Galatasaray Tıbbiyesi’nde) Eğitim”, HATEMI, Hüsrev, and ALTINTAŞ, Ayten (eds.), Türk Tıp Eğitiminin Önemli Adımları, , İstanbul, CSA Global Publishing, 2006.
ULUENGIN, Mehmet Bengü, “Secularizing Anatolia Tick by Tick: Clock Towers in the Ottoman Empire and the Turkish Republic”, International Journal of Middle East Studies, 42/1 (Feb. 2010).
ÜNVER, Süheyl, “Osmanlı Türkleri İlim Tarihinde Muvakkithaneler”, Atatürk Konferansları 1971-1972, Ankara, 1975.
VADA, Abdurrahman Cabir, Boğaziçi Konuşuyor ve Kanlıca Tarihçesi, İstanbul, Kitabevi, 2004.
VELIKÂHYAOĞLU, Nazif, Sümbüliyye Tarikatı ve Kocamustafapaşa Külliyesi, İstanbul, Çağrı Yayınları, 2000.
WISHNITZER, Avner, Reading Clocks, Allaturca Time and Society in the Late Ottoman Empire, Chicago and London, The University of Chicago Press, 2015.
YAZICI, Nurcan, “Teshîl-i Muâmelât İçin Saat: II. Abdülhamid Dönemi'nde İstanbul'da Yapılması Düşünülen Saat Kulesi Yapım Etkinlikleri”, GÜRBÜZ, Ahmet, (ed.), Safranbolu Saat Kulesi ve Zaman Ölçerler Sempozyumu, Safranbolu, Karabük Valiliği Kültür Hizmeti, 2011.
YILDIRIM, Nuran, İstanbul’un Sağlık Tarihi, İstanbul, Ajansfa, 2010.
ZORER, Yıldızay, Tarihi Gelişim Sürecinde Büyükada Meydanları, İstanbul, Büyükada Kültür Derneği Yayınları, 2005.
Publicado
Descargas
Derechos de autor 2017 Kaan Üçsu
Esta obra está bajo una licencia internacional Creative Commons Atribución 4.0.
